Η Κύπρος αποτελεί τη μοναδική χώρα στην ΕΕ η οποία δεν δημιούργησε ηλεκτρονικό μητρώο δικαιούχων, γράφει η Πολίτης.
Σοβαρότατες σκιές έχουν δημιουργηθεί το τελευταίο χρονικό διάστημα σε ό,τι αφορά τη συμμόρφωση της Κύπρου για τη δημιουργία του ηλεκτρονικού συστήματος πραγματικών δικαιούχων (UBO’s) εταιρειών. Όπως έγραψε ο «Π» στις 20 Ιουλίου σε δημοσίευμά του υπό τον τίτλο «Κίτρινη κάρτα από ΕΕ για θέματα κυρώσεων», η Κομισιόν έχει αποστείλει στις 14 Ιουλίου στην Κύπρο προειδοποιητική επιστολή που την καλεί να συμμορφωθεί εντός δύο μηνών και να εφαρμόσει το ηλεκτρονικό σύστημα UBO’s, καθώς παραβιάζεται η 5η Οδηγία της ΕΕ για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες σε μια περίοδο όπου οι κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας από την πλευρά της ΕΕ βρίσκονται στο απόγειό τους. Το σύστημα τελικών δικαιούχων δίνει τη δυνατότητα στο να καταγράφονται όλοι οι πραγματικοί δικαιούχοι σε κάθε εταιρεία. Δηλαδή, ποιοι ακριβώς βρίσκονται πίσω από μια εταιρεία αφού, όπως είναι καλά γνωστό, κάποιες εταιρείες εγγράφουν άλλα άτομα ως δικαιούχους ενώ οι πραγματικοί δικαιούχοι δεν εμφανίζονται σε επίσημα έγγραφα.
Αξίζει να αναφερθεί πως η Κύπρος είναι η μόνη χώρα εντός της ΕΕ η οποία δεν εφάρμοσε το σύστημα ηλεκτρονικής καταχώρισης των πραγματικών δικαιούχων. Το σύστημα θεωρείται άκρως σημαντικό καθώς θα είναι διασυνοριακό και θα έχουν τη δυνατότητα οι αρμόδιες αρχές του κάθε κράτους μέλους να μπαίνουν στην ηλεκτρονική βάση δεδομένων και να εξετάζουν ποιοι είναι οι πραγματικοί δικαιούχοι εταιρειών οι οποίες βρίσκονται και υπό καθεστώς κυρώσεων. Μάλιστα, το σύστημα έπρεπε να ήταν έτοιμο αρχές του 2022, ωστόσο εδώ και ενάμιση χρόνο το αρμόδιο τμήμα του εφόρου Εταιρειών δεν έπραξε τίποτε, με αποτέλεσμα η Κύπρος να κινδυνεύει αφενός να οδηγηθεί στο Δικαστήριο της ΕΕ και αφετέρου το όνομα της χώρας να στιγματίζεται για ακόμα μια φορά.
Σύμφωνα με πληροφόρηση της εφημερίδας, η συλλογή των στοιχείων για τους πραγματικούς δικαιούχους είναι έτοιμη αλλά δεν έχει γίνει το πιο σημαντικό και ουσιαστικό βήμα, δηλαδή η ηλεκτρονική καταγραφή ώστε να μπορούν οι εθνικές αρχές τόσο της Κύπρου όσο και των κρατών μελών να εντοπίζουν ποιοι είναι οι πραγματικοί δικαιούχοι πίσω από κάθε εταιρεία.
Με βάση τα όσα ανέφερε στον «Π» ο εκπρόσωπος Τύπου της Ελεγκτικής Υπηρεσίας Μάριος Πετρίδης, η υπηρεσία είχε επικοινωνήσει αρχές του 2023 με την έφορο Εταιρειών για να εξετάσει σε ποιο στάδιο βρίσκεται το έργο της ηλεκτρονικής καταχώρισης των πραγματικών δικαιούχων και από το γραφείο της εφόρου ανέφεραν πως η διαδικασία βρίσκεται σε εξέλιξη ενώ ήταν σε συνεννόηση με την ΕΕ. Τελικά, από το γραφείο της εφόρου φαίνεται ότι απλά δεν έπρατταν τα δέοντα για να φτάσουμε σήμερα στο σημείο η Κομισιόν να αποστείλει προειδοποιητική επιστολή.
Η έφορος Εταιρειών, σε δημόσιες τοποθετήσεις της πάντως, δείχνει να μην ανησυχεί, αφού δήλωσε πως το 98% του μητρώου είναι έτοιμο. Σε ερώτημα του «Π» εάν οι εταιρείες οι οποίες δεν έχουν παραθέσει οποιαδήποτε στοιχεία μέχρι στιγμής υπόκεινται σε διαγραφές ή πρόστιμο, η κ. Μυλωνά ανέφερε πως δεν εφαρμόζεται κάτι τέτοιο μέχρι την εφαρμογή της τελικής λύσης (δηλαδή τη δημιουργία του ηλεκτρονικού μητρώου).
Κομισιόν
Σύμφωνα με τα όσα υποδεικνύει η Κομισιόν στην προειδοποιητική επιστολή της προς την Κύπρο, οι κανόνες για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο και επομένως τα νομοθετικά κενά που εμφανίζονται σε ένα κράτος μέλος έχουν αντίκτυπο στην ΕΕ στο σύνολό της. «Επιπλέον, όσον αφορά τις κυρώσεις που επιβλήθηκαν από την ΕΕ μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, είναι επιτακτική ανάγκη να εντοπιστούν οι πραγματικοί δικαιούχοι των εταιρειών στις οποίες επιβλήθηκαν κυρώσεις. Είναι εξαιρετικά σημαντικό, οι κανόνες της ΕΕ να εφαρμόζονται και να εποπτεύονται αποτελεσματικά, προκειμένου να καταπολεμηθεί το έγκλημα, να προστατευθεί το χρηματοπιστωτικό μας σύστημα και να διασφαλιστεί η επιβολή κυρώσεων της ΕΕ», αναφέρει, μεταξύ άλλων, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Το ΥΠΟΙΚ εξετάζει
Το Υπουργείο Οικονομικών, σε πρόσφατη ανακοίνωσή του, επιβεβαίωσε τη λήψη προειδοποιητικής επιστολής εκ μέρους της Κομισιόν, αναφέροντας πως σημαντικό στοιχείο είναι η ολοκλήρωση της πλήρους μηχανογράφησης των μητρώων και διασύνδεσής τους με τα ευρωπαϊκά συστήματα, κάτι που αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός του τέταρτου τριμήνου του έτους.
Το Υπουργείο Οικονομικών και οι αρμόδιες αρχές, επισημαίνεται στην ανακοίνωση, θα εξετάσουν τα θέματα που εγείρονται στην προειδοποιητική επιστολή σε συνεργασία με τη Νομική Υπηρεσία, και θα απαντήσουν σχετικά εντός της προθεσμίας, ενώ θα ληφθούν και πρόσθετα μέτρα όπου κριθεί σκόπιμο, για την αντιμετώπιση των ζητημάτων που εγείρονται.
«Τα εν λόγω μητρώα αποτελούν σημαντικά εργαλεία κατά της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες ή τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας και η Δημοκρατία θα λάβει όλα τα αναγκαία μέτρα για την καλύτερη λειτουργία τους, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή», σημειώνεται μεταξύ άλλων στην ανακοίνωση.